Powszechnie akceptowany model realizacji kilkunastu (a nawet kilkudziesięciu!) kolekcji w roku i sztucznie napędzana, błyskawiczna zmiana trendów wymuszają nieustające wytwarzanie nowych rzeczy – kosztem ich jakości oraz warunków produkcji. Takie działania powodują także, że zmieniają się nawyki konsumenckie – przeciętny Europejczyk kupuje około 26 kg ubrań(1) rocznie. Trudno uznać ten wynik za zakupy z konieczności.
(Nie)wszystkie grzechy mody
Napędzanie konsumpcji to tylko jedno z przewinień rynku mody. Nieodpowiedzialna moda to także:
- Marnowanie zasobów: Ilość wody potrzebnej do wyprodukowania jednego bawełnianego t-shirta to 2700 litrów – tyle, ile wypija przeciętny człowiek w ciągu 2,5 roku!(2)
- Wysokie emisje CO2: Sektor tekstylny jest odpowiedzialny za 10% światowej emisji gazów cieplarnianych(3) – to więcej niż łączne emisje pochodzące z żeglugi morskiej oraz przelotów międzynarodowych. Moda jest także piątym pod względem emisyjności sektorem powiązanym z prywatną konsumpcją(4).
- Odpady: 25-40% wszystkich wykorzystywanych w fabrykach tkanin nie sprzedaje się lub staje się odpadem(5).
- Zanieczyszczenie plastikiem: Produkcja i używanie wyprodukowanych w niezrównoważony sposób tekstyliów odpowiada za 35% rocznych odpadów mikroplastiku trafiających do oceanów i mórz(6).
To tylko część alarmujących danych dotyczących rynku modowego, napędzanego głównie przez fast fashion. Cenę za tę działalność płaci środowisko, klimat oraz wyzyskiwane grupy (często nieletnich) pracowniczek szwalni i zakładów produkcyjnych.
Nieekologiczne praktyki w branży mody (i wiele działań, które pomogłyby branży w transformacji) dokładniej opisuje Przemek Poszwa, autor bloga eko-logicznie.com, w artykule „Zrównoważona moda to greenwashing”.
Strategia UE dla Zrównoważonych Tekstyliów
Celem Strategii opublikowanej przez Komisję Europejską 30 marca 2022 jest promocja działań pomagających dostosować ekosystem tekstylny do wymogów zrównoważonej produkcji i konsumpcji. Strategia jest spójna z postulatami Europejskiego Zielonego Ładu, Planem Działania dot. Gospodarki Obiegu Zamkniętego, a także Nową Strategią Przemysłową. Jej głównym zadaniem jest zmiana rynku na taki, który jest nie tylko zrównoważony, ale także cyfrowy, konkurencyjny, nowoczesny i odporny na kryzysy.
By to osiągnąć, wyroby dopuszczone na rynek europejski będą musiały być trwałe, możliwe do poddania recyklingowi, wolne od toksycznych substancji, produkowane w sposób etyczny i z poszanowaniem środowiska.
Przedsiębiorcy będą zatem w szczególności zobowiązani do ekoprojektowania, eliminowania szkodliwych dla zdrowia substancji, wdrażania niskoemisyjnych modeli produkcyjnych, przeciwdziałania niszczeniu zwróconych tekstyliów, wyeliminowania zanieczyszczeń mikroplastikiem oraz wprowadzenia tzw. Cyfrowych Paszportów Produktów, czyli dokumentów ujawniających informacje o produkcie, jego wpływie na środowisko oraz łańcuchu dostaw. Cyfrowe Paszporty mają między innymi pomóc w przeciwdziałaniu greenwashingowi.
Przed branżą mody stoi szereg bardzo ważnych zmian do wdrożenia, na każdym polu funkcjonowania działalności. Tylko jak się do tego zabrać?
Przewodnik po strategii UE
By pomóc zrozumieć markom z branży mody nadchodzące zmiany oraz przeprowadzić mniejsze podmioty przez ścieżkę transformacji, powstał „Zrównoważony Rynek Modowy – przewodnik po strategii UE na rzecz wyrobów włókienniczych o obiegu zamkniętym”, którego premiera odbyła się 18 października podczas PRECOP27 w Katowicach.
Publikacja została przygotowana przez zespół ekspertów UN Global Compact Network Polska oraz Instytutu Zrównoważonego Rozwoju i Środowiska Uczelni Łazarskiego w ramach inicjatywy UN Alliance For Sustainable Fashion (Okrągły Stół dla Zrównoważonej Mody). Odnosi się ona do zmian w branży tekstylno-odzieżowej, które następują w związku ze wspomnianą wyżej „Strategią UE na rzecz tekstyliów zrównoważonych i w obiegu zamkniętym”.
Raport został wzbogacony o komentarze eksperckie, a do udzielenia jednego z nich zaproszono Ewelinę Sasin – współzałożycielkę i COO TerGo.
Zachęcamy do lektury całego przewodnika, który można pobrać pod adresem:
https://ungc.org.pl/raport-zrownowazony-rynek-modowy/
Mamy nadzieję, że przewodnik ułatwi firmom z branży mody zrozumienie Strategii oraz zmotywuje je do zmian – od zaraz, dla lepszej przyszłości Planety!
Ewelina Sasin, TerGo
COO startupu zajmującego się rozwiązaniami z zakresu redukcji, kwantyfikacji i kompensacji emisji CO2e
Trend na ekologię, który zostanie z nami na zawsze
Lotnictwo generuje ogromny ślad węglowy, podobnie jak przemysł morski. Nawet obie te branże razem nie dorównują jednak produkcji odzieży i obuwia, która sama odpowiada za aż 10% ogółu światowych emisji CO2e. Co roku moda zostawia w atmosferze aż 1,2 miliarda ton gazów cieplarnianych, które coraz szybciej zmieniają klimat na Ziemi. Co więcej, przewiduje się, że do roku 2050 sektor odzieżowy będzie zużywał aż 26% budżetu węglowego.
Mówimy o dobrach, których zazwyczaj nawet nie kupujemy z konieczności. Wiele musi się zmienić w branży modowej – część narzucą regulacje, część wytyczą leaderzy branży, a część – świadomi konsumenci.
Strategia Komisji Europejskiej – co się zmienia?
Nowa strategia Komisji Europejskiej wpisana w Zielony Ład kładzie nacisk na zrównoważony rozwój. Najistotniejszym elementem jest Cyfrowy Paszport Produktowy, który w branży tekstylnej będzie obowiązywał już od 2024 roku. Dzięki niemu konsumenci poznają skład produktu oraz jego pochodzenie (wraz z informacją o komponentach i półproduktach). Wymogi KE ponadto zabraniają niszczenia niesprzedanych produktów i promują odzież wyprodukowaną zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Pozytywnym trendem obserwowanym w branży jest też carbon labelling, czyli umieszczanie na produktach informacji o ich śladzie węglowym. Klarowna informacja pomaga konsumentowi podjąć świadomą decyzję zakupową, przy okazji promując te marki, które faktycznie działają dla klimatu.
Greenwashing a nowe regulacje
„Ekologia jest ważna – zrobimy wszystko, co w naszej mocy, aby chronić środowisko” – tego typu slogany mają na celu stworzenie wrażenia, że firma działa dla klimatu i są klasycznym przykładem greenwashingu.
Jak dokładnie działa firma? Jak kwantyfikuje swój wpływ? Jakie są jej cele? Z jakiego poziomu zaczyna? Czy firma informuje o realizacji planów z zeszłych lat? Takie pytania powinien sobie zadać świadomy konsument w kontakcie z komunikacją marketingową firmy.
Nowa strategia KE na pewno wpłynie na ograniczenie greenwashingu, wymagając od producentów komunikowania konkretnych informacji. Coraz trudniej będzie się zasłonić za mgiełką pięknych frazesów, a coraz częściej realna przewaga konkurencyjna firmy będzie budowana na twardych danych i wysiłkach włożonych w zrównoważony łańcuch wartości czy dekarbonizację.
Co pomiędzy konsumpcjonizmem a minimalizmem?
Pomysłów jest na szczęście bardzo wiele. Zmieńmy politykę pozyskiwania surowców i produkcji, np. stawiając na produkty ekologiczne z odpowiednimi certyfikatami. Stosujmy oznaczenia o śladzie węglowym: realne działania w kierunku dekarbonizacji przyciągają coraz więcej konsumentów! Aż 76% konsumentów wybrałoby produkty neutralne węglowo, gdyby miało taką możliwość. Działając w duchu gospodarki cyrkularnej musimy przewidzieć też naprawę odzieży: wiele leaderów branży już od wielu lat przyjmuje swoje produkty do naprawy, przedłużając ich życie.
Rozwiązań jest multum: tyle samo musimy mieć chęci… i wdrożeń.
