Elektroodpady lub elektrośmieci to niedziałające lub zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne, a także sprzęt oświetleniowy. To mogą być więc m.in. duże sprzęty AGD, jak pralki lub lodówki, ale także te mniejsze: komputery lub elektroniczne zabawki. W zestawieniu łapią się także świetlówki i żarówki. Z raportu przygotowanego przez Organizację Odzysku Sprzętu Elektronicznego i Elektrycznego ElektroEko wynika, że średnio osoba zamieszkująca Unię Europejską produkuje rocznie 15,6 kg elektrośmieci, z czego 7 kg jest zbierane i przetwarzane.
To wynik, który można łatwo poprawić! Warto więc wiedzieć, co robić z tego typu odpadami odpady. Elektroodpady nie powinny być wyrzucane anin do odpadów zmieszanych, ani do kubła na metale i tworzywa sztuczne. Z dwóch ważnych powodów. Po pierwsze dlatego, że z e-śmieci można odzyskać mnóstwo cennych materiałów i surowców do dalszego przetworzenia. Przykładowo, komponenty ze zużytych telefonów komórkowych – złoto, platynę, srebro, miedź – można wykorzystać do wytwarzania plomb dentystycznych i instrumentów muzycznych.
Po drugie, w tych samych sprzętach mogą znajdować się także substancje toksyczne i żrące, które szkodzą środowisku. To np. ołów, kadm, czy rtęć, które wykorzystywane są do produkcji komputerów. Te substancje mogą także utrudniać odzysk i recykling odpadów prawidłowo posegregowanych.
Szczęśliwie, sposobów na pozbycie się elektrośmieci nie brakuje.
- Zamów odbiór
To dobre rozwiązanie, jeśli kupujesz nowy sprzęt z dostawą do domu. Możesz zamówić zamówić bezpłatny odbiór zużytego urządzenia tego samego rodzaju, co nowo zakupiony sprzęt. Należy zgłosić odbiór zużytego sprzętu korzystając z formularza (podczas zakupów online) lub zgłosić taką potrzebę sprzedawcy w sklepie.
Często także urzędy gmin koordynują usługi bezpłatnego odbioru elektrośmieci z domów. Szczegółowych informacji można szukać na ich stronach internetowych tych instytucji lub we właściwych wydziałach (zwykle zajmujących się środowiskiem).
- Odnieś do punktu zbiórki
W każdej gminie powinien znajdować się punkt darmowej zbiórki zużytego sprzętu, tzw. PSZOKi – Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych. W większych miastach z reguły takich punktów jest nawet kilkanaście, więc można wybrać taki, który znajduje się najbliżej domu.
- Zanieś do sklepu
Duże markety, które sprzedają sprzęt elektroniczny i elektryczny, mają obowiązek przyjęcia e-odpadów bez obowiązku zakupu nowego. Dotyczy to jednak wyłącznie urządzeń małych, czyli takich, których żaden z wymiarów nie przekracza 25 centymetrów. Takie najłatwiej dostarczyć, na przykład autobusem lub rowerem!
Zanim podejmiesz decyzję o wyrzuceniu zepsutego urządzenia, zastanów się – czy może da się je naprawić? W ten sposób zaoszczędzisz pieniądze (bo to tańsze, niż zakup nowego urządzenia), ale także przyczynisz się do ograniczenia ilości śmieci. Im mniej śmieci, tym lepiej!
Jeśli Twojego urządzenia nie da się naprawić ze względów technicznych lub okaże się to zbyt kosztowne, możesz także zostawić je w serwisie. Jego pracownicy zajmą się utylizacją lub przekazaniem go do właściwego punktu, gdzie zostanie przerobiony na inne urządzenia. Zero waste w praktyce!
Tak się składa, że jesień to dobra okazja do oddania zalegających w domu e-odpadów. 13 października 2021 obchodzić będziemy już czwarty Międzynarodowy Dzień Bez Elektrośmieci!
